Podsumowanie w roku 2016

Koniec roku czas na podsumowanie. Poniżej 24 książki przeczytane w roku 2016 nie uwzględniłem pozycji po które sięgnąłem ponownie a było tego trochę. Reasumując całkiem udany rok. Poniżej lista z linkami do moich recenzji. 

1. On wrócił - Timor Verses (ebook)

Ciekawa pozycja co by było gdyby Hitler wrócił i czy by się odnalzał we współczesnych Niemczech.

2 .Uległość - Michel Houellebecq (ebook)

Francja pod władzą muzłumańskiej mniejszości. Obraz przemain które zachodzą we współczesnej Europie oczyma dośc kontrowesyjnego Houellebecq'a.

3. Gotuj sprytnie jak Jamie - Jamie Oliver (książka)

Książka Jamie Oliviera jak gotować smacznie i tanio, wiele praktycznych rad dotyczących także organizacji pracy w kuchni.

4. Życie to jednak strata jest - Andrzej Stasiuk, Dorota Wodecka (ebook)

Wywiad rzeka i rozmowa o dzisiejszej Polsce ze znanym polskim pisarzem Andrzejem Stasiukem.

5. Idę tam gdzie idę - Kazik Staszewski, Rafał Księżyc (książka)

Biografia znanego muzyka sceny alternatywnej, lidera Kultu, a takaże solowych produkcji pod szyldem Kazik i Kazik na żywo. Całość w formie wywiadu rzeka począwszy od dzieciństwa po dzień dzisiejszy.

6. Piechniczek. Tego nie wie nikt - Paweł Czado (ebook)

Biografia chyba najbardziej niedocenianego polskiego trenera piłkarskiego który jako jedyny szkoleniowiec dwukrotnie wprowadził reprezentacje do mistrzostw świata i zdobył z nią brązowy medal w 1982 roku.

7. Wszystkie wojny Laury - Wojciech Jagielski (książka)

Historia Czeczenki, której kolejne wojny na bliskim-wschodzie odebrały męża i dwóch synów.

8. Legia 100 lat - Przemysław Bator (książka)
Dla mnie porażka. Próba ogarnięcia osiągnięć ostatnich stu lat Legii Warszawa.

9. Wiele demonów - Jerzy Pilch (audiobook)

Zagadka śmierci jednej z córek pastora, wszystko w klimatach luterańskiej społeczności. Smaczku dodaje że wszystko rozgrywa się w zamierzchłych latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku.

10. Pies czyli kot - Stanisław Tym (książka)

Felietony znanego polskiego publicysty i satyryka Stanisława Tyma zebranych z ostatnich kilkudziesięciu lat a publikowanych na łamach Literatury, Polityki, Wprost i Rzeczpospolitej.

11. World War Z - Max Brooks
Całkiem dobry reportaż z pandemii która ogarnęła niemal każdy zakątek naszego globu. Wszystko gra tylko że przedmiotem tego dziennikarskiego śledztwa są Zombi.

12. Legia Mistrzów - Piotr Jagielski (ebook)

Wspomnienia z sezonu 1995/96 gdy Legia Warszawa walczyła w Lidze Mistrzów, krok po kroku przedstawione starcia drużyny najpierw w eliminacjach potem w grupie a następnie w ćwierćfinale z Panathinaikosem. Łza się kręci na samą myśl. 

13. Artur Rojek Inaczej - Aleksander Klich (ebook)

Wywiad rzeka z byłym liderem zespołu Myslovic, poznajemy jego gust muzyczny i zainteresowania pozaartystyczne. Rojek ma wiele do powiedzenia nie tylko o muzyce.

  

14. Kuba. Autobiografia - Małgorzata Domagalik (ebook)

Nietypowa laurka Kuby Błaszczykowskiego. Momentami interesująca i trzymająca w napięciu częściej jednak nużąca, mało w niej piłki więcej spraw rodzinnych.

15. Myślę więc gram - Alessandro Alciato (ebook)

Ikona włoskiej piłki nożnej Andreo Pirlo w biografii szczerej aż do bólu. W swojej karierze zaliczył największe włoskie kluby Inter, AC Milan i Juventus.

16. Życie na miarę - Marek Rabij (audiobook)

Reportaż napisany trochę pod wpływem chwili, w roku 2013 doszło w Bangladeszu do katastrofy budowlanej w której śmierć poniosło ponad 1200 szwaczek. Na jaw wyszły pewne niedociągnięcia konstrukcyjne i warunki w jakich przyszło pracować ofiarom.

17. Pomnik cesarzowej Achai tom 5 - Andrzej Ziemiański (ebook)

Ostatni tom ze świata zza gór. Gra wywiadów, wyścig światowych potęg po tajemniczy pomnik i zakończenie zaskakujące zwieńczające pięć tomów, ale nie zamykające historii.

18. Siódemka - Ziemowit Szczerek (książka)

Szaleńcza podróż dawną drogą E7 w noc Halloween z mnóstwem odniesień do popkultury i problemów współczesnych problemów społeczno-politycznych.

19. Gracze - Bogdan Romanowski (książka)

Wywiady z największymi wciąż żyjącymi gwiazdami polskiej piłki nożnej. Złota jedenastka redaktora Romanowskiego.

20. Nigel Bites - Nigella Lawson (książka)

Proste, łatwe w przygotowaniu na każdą okazję przepisy kulinarne brytyjskiej celebrytki Nigelli Lawson.

21. Królestwo - Emmanuel Carter (książka)

Pozycja odnosi się  do początków chrześcijaństwa  jak doszło do tego że mała sekta z dalekiej Palestyny zdominowała cesarstwo rzymskie. Carter przemyca w książce również swoje rozterki i dylematy religijne. 

22. Zawsze nie ma nigdy - Jerzy Pilch, Ewelina Pietrowiak (książka)

Wywiad rzeka z najlepszym obecnie polskim prozaikiem Jerzym Pilchem. Dodatkowy atut że po drugiej stronie zasiadła wieloletnia kochanka autora.

23. Krocząc w ciemność - Lyonie Swannington (audiobook)

Nietypowa zagadka kryminalna, z nietypowymi bohaterami i z całkiem nietypowym zakończeniem.

24. Wilki - Adam Wajrak (audiobook)

Książka o wilkach a czytając miałem wrażenie że to o nas i naszym stosunku do otaczającego nas świata w ogóle. 

25. Skucha - Jacek Hugo-Bader (książka)

Powrót do naszych polskich demonów, bezimiennych bohaterów zagubionych we współczesnym świecie. Solidarnościowych przyjaźniach i postsolidarnościowych brudach z przeszłości.

Dwadzieścia pięć książek to niemal dwie pozycje w miesiącu, przy moim braku czasu całkiem nieźle, gdybym miał wyróżnić jakieś pozycje to na pewno była by to Siódemka, która trafiła do mnie przypadkiem i dała mi najwięcej radości (w tle tej historii znalazło się miejsce dla mojego rodzinnego Radomia), Królestwo o początkach cheściaństwa i Wszystkie wojny Laury Wojciecha Jagielskiego. Kolejny rok kolejne wyzwanie już nie mogę doczekać się kolejnych wyzwań czytelniczych w nowym nadchodzącym roku. Pozdrawiam.

Pod choinką

Koniec świąt już tuż, tuż, czas podzielić się co też takiego książkowego znalazło się w tym roku pod choinką.

1. Włosi - John Hooper to opowieść o mieszkańcach półwyspu apenińskiego, zróżnicowaniego etnicznie, kulturowo i historycznie. Za kila dni wybieramy się do Włoch i skonfrontuje książkę z rzeczywistością.

2. Super Food Family Classsics - Jemie Oliver to mój ulubiony kucharz tak więc nie dziwi mnie ta pozycja pod choinką.

3. 1001 Movies you must see before you die - kompendium wiedzy o filmie, 1001 filmów wartych obejrzenia.

4. River Cottage Love your Leftovers - bardzo popularny w Anglii u nas raczej nieznany Hugh Fearnley-Whittingstall prezentuje swoją zdrową i ekologiczną kuchnie.

Ps. pod choinką było jeszcze kilka pozycji w formie elektronicznej... Marek Edelman (biografia ostatniego komendanta powstania żydowskiego w Warszawie), 1945 (Europa w 1945 po zakończeniu II wojny światowej), Ja, Urbanator (biografia znanego polskiego jazzmana), Harda (powieść z czasów pierwszych piastów)

... kończe czas zabrać się za czytanie... Marry Christmas...

Ani tu, ani tam - Europa dla początkujących i średnio zaawansowanych

Oczekiwanie na święta umila nam fakt że tuż po nich wybieramy się na kilka dni do Rzymu. W mikołajowej torbie z pewnością nie zabraknie książkowych pozycji o tym pięknym i barwnym mieście, jego mieszkańcach a także o Włochach jako takich. Nim jednak dorwiemy się do prezentów, parę słów o książce którą odnalazłem na swojej półce.

Ani tu, ani tam... to książka podróżnicza trochę na wesoło z przymrożeniem oka. Bill Bryson to Amerykanin na stałe osiadły w Anglii, który od czasu do czasu odwiedza inne miejsca na starym kontynencie. Tym razem (jest rok 1990) pragnie powtórzyć swą podróż z przed 20 lat kiedy to odwiedził 15 europejskich państw. Bierze swój plecak i rusza poprzez mroźną Norwegię  i Szwecję ku upalnej Italii i Turcji przy okazji odwiedzając postkomunistyczną Bułgarię i byłą Jugosławię tuż przed wybuchem wojny domowej.

Zatrzymajmy się na chwilę przy Rzymie. Opowieść o wiecznym mieście zaczyna od kina włoskiego, którego częstym motywem jest Rzym jego place, Colosseum czy Hiszpańskie Schody rozsławione przez La Dolce Vita. Następnie nie może ukryć zachwytu nad miejską architekturą by ni stąd ni zowąd przejść do opisu włoskich kierowców i zorganizowania ruchu ulicznego. Nie tylko kierowcą dostaje się od autora ale włochom jako takim którzy są słabo zorganizowani, egoistyczni, spóźnialscy i niesłowni, a do tego kłutliwi. Podaje przykład Colosseum rozbieranego na budowę okolicznych domów i kościołów. Wizyta w Watykanie również rozbudziła w nim chęć podzielania się z czytelnikami przemyśleniami nad wszędobylskimi dewocjonaliami. Odwiedził również kościół Kapucynów Santa Maria della Concezione udekorowane kośćmi swoich zmarłych współbraci, był nieco rozczarowany brakiem pamiątek wykonanych z tego nietypowego materiału.

Każdy kraj to nieco inne spostrzeżenia i skojarzenia. Najbardziej egzotyczne miejsca to Sofia, która najbardziej zmieniła się od jego pierwszego pobytu w roku 1972. W każdym z tych miejsc spędził kilka dni, czas ten jest zbyt krótki by poznać lepiej tubylczą ludność ale dla Brysona to nie problem jak sam pisze:

„Dla mnie to jest właśnie najpiękniejsze w zagranicznych podróżach. Nie chcę wiedzieć, o czym ludzie rozmawiają. Nie przychodzi mi do głowy nic, co bardziej pobudzałoby dziecinne poczucie zadziwienia, niż pobyt w kraju, w którym człowiek prawie w niczym się nie orientuje. Nagle znowu masz pięć lat. Niczego nie potrafisz przeczytać, masz tylko bardzo ogólne wyobrażenie o tym, jak co działa. Nie umiesz nawet przejść przez ulicę, nie narażając się na śmierć” 

Pozycja warta zapoznania tym bardziej że powstała w 1990 roku gdy nowy kształt Europy był jeszcze nie określony, istniały wizy, granice i nikt nie słyszał o internecie.

Skucha

Skucha to moje drugie spotkanie z Jackiem Hugo-Baderem. W rajskiej dolinie wśród zielska autor zabrał nas do świata który odchodził w przeszłość do republik postsowieckich, do Rosji pogrążonej w chaosie. Pomimo niewątpliwych podobieństw i zbieżnej historii był to świat dla przeciętnego mieszkańca środkowej europy egzotyczny. Skucha to opowieść o nas 35 lat po wydarzeniach z 13 grudnia 1981 roku.

W gwoli ścisłości to trzy opowieści. Bohaterami wszystkich trzech są byli opozycjoniści skupiający się w Międzyzakładowym Komitecie Koordynacyjnym NSZZ "Solidarność". Pierwsza część to wprowadzenie, przedstawienie środowisk i warunków w jakich dorastali. Tytuł rozdziału zaczerpnięty z książki Romana Bratnego Kolumbowie rocznik 50. Pokolenie to dorastało na fali wyżu powojennego. Minęła chwila zachłyśnięcia się nowym systemem politycznym. Powstawała opozycja a nasi bohaterzy dorastali w jej cieniu. Różniło ich jedynie pochodzenie społeczne i wykształcenie.

Druga część opowiada o walce z PRL-em. Wybucha stan wojenny i opozycja schodzi do podziemia. Sytuacja scala ich i zbliża do siebie. Ufają sobie bezgranicznie wspólnie dokonują celów heroicznych pomimo niewątpliwych różnic ideologicznych mają wspólny cel. Po roku 1989 ich drogi się rozchodzą, część układa sobie życie w nowej rzeczywistości (polityka, biznes, organizacje pozarządowe) część nie potrafi się odnaleźć, czuje frustracje i poczucie oszukania. Wspólna walka doprowadza ich w dwa zupełnie inne światy. Gdzieś pomiędzy wierszami mamy historię dwóch przyjaciół Michała Boniego i Macka Zalewskiego, którzy w wolnej ojczyźnie stanęli po dwóch stronach barykad.

Skucha to smutna pozycja, obrazująca współczesną Polskę. Rozpamiętywanie przeszłości, kto kogo zdradził i kto na kogo donosił. Historia członków MKK NSZZ "Solidarność" daje nam obraz genezy konfliktu środowisk postsolidarnościowych, niegdyś przyjaciół dziś wrogów. 

Encyklopedia Piłkarska FUJI - Puchar UEFA

Dzisiejszy wpis jest trochę nie planowany, ale musiałem coś napisać o wczorajszym zwycięstwie Legii Warszawa ze Sportingiem Lizbona 1:0 i awansem stołecznego klubu do 1/16 Ligi Europy. Postanowiłem z tej okazji przedstawić książkę która z kronikarską skrupulatnością rok po roku przedstawia historię poprzednika tych rozgrywek to jest Pucharu UEFA.

Encyklopedia piłkarska FUJI Puchar UEFA znalazła się w moich zbiorach na fali sukcesów polskiej piłki klubowej pod koniec roku 1996. Polska reprezentacja piłkarska już od dekady nie grała w poważnym dorosłym turnieju mistrzowskim (wyjątek Olimpiada w Barcelonie 1992) a jej piłkarze raczej nie byli powodem do chluby. Nieco inaczej wyglądało to na klubowej arenie. Legia w roku 1991 grała w półfinale Pucharu Zdobywców Pucharów Krajowych, w sezonie 1994/95 ta sama Legia występowała w Lidze Mistrzów i z drugiego miejsca awansowała do ćwierćfinału , natomiast w roku 1996 w tych samych rozgrywkach występował Widzew Łódź. 

W takich oto okolicznościach przyrody trafiła do mnie Encyklopedia FUJI, która przez kolejne lata stała się moim kompendium wiedzy na tematy piłkarskie i choć Puchar UEFA (początkowo Puchar Miast Targowych), a dzisiaj Liga Europy od zawsze stoi w cieniu tych najważniejszych klubowych rozgrywek to przez swoją różnorodność, obecność egzotycznych zespołów jest znaczenie bardziej interesujący.

Pierwsze otwarcie tego pucharu nosiło nazwę Pucharu Miast Targowych i ciągnęło się przez cztery sezony (1955-1958), kolejny przez trzy (1958-1960) i zdominowała go FC Barcelona, natomiast od roku 1960 rozgrywki stały się  cykliczne, dookreślono reguły i zasady (początkowo byli to reprezentacji poszczególnych miast). W roku 1971 rozgrywki zmieniły nazwę na Puchar UEFA, a od 2009 jest to Liga Europy.
Książka to przede wszystkim statystyki, wszystkie mecze rozegrane w tych rozgrywkach, jego zwycięscy ich składy a przede wszystkim droga kolejnych triumfatorów tego pucharu. Mnóstwo ciekawych historii bliżej nieznanych fanom.  Do roku 1996 kiedy publikacja ta została wydana mamy 24 zwycięzców, jest to kawał europejskiej piłki, mamy tu zespoły z Hiszpanii, Anglii, Włoch, Węgier, Niemiec, Portugalii, byłej Jugosławii, Holandii, Belgi i Szwecji (w ostatnich latach doszły zespoły z Rosji, Turcji i Ukrainy).
Są też i polskie akcenty w książce,  dwa kluby: Ruch Chorzów (1974) i Stal Mielec (1976) dotarły do ćwierćfinału, a w roku 1988 Andrzej Buncol wraz Bayerem Leverkusen zdobył puchar.

Po roku 1996 kolejni Polacy mogą poszczycić się tym trofeum w roku 2002 Tomasz Rząsa i Euzebiusz Smolarek (z powodu kontuzji nie wystąpił w finale) z Feyenoordem, Mariusz Lewandowski z Szachtarem Donieck w 2009 i dwukrotnie Grzegorz Krychowiak z FC Sevilla w 2015 (mecz odbył się na stadionie Narodowym w Warszawie a Krychowiak zdobył jedną z bramek) i w roku bieżącym 2016.
Po wczorajszym meczu swoją szansę na zapisanie się w kronikarskich annałach ma Legia Warszawa czego polskim kibicom z całego serca życzę.

Wilki

Biorąc do ręki, a raczej zapuszczając sobie do przesłuchania audiobooka autorstwa Adama Wajraka nie za bardzo wiedziałem czego się spodziewać. Okładka i tytuł bez wątpienia wskazywały bohaterów książki nie do końca jednak byłem świadomy jakie problemy będą w niej poruszane. Muszę przyznać, że byłem miło zaskoczony.

Spodziewałem się publikacji popularnonaukowej której tematem będą wilki, a dostałem pełnokrwisty reportaż wprost z puszczy białowieskiej. Fascynującej relacji o mieszkańcach lasu, gdzie przez całą dobę tętni życie niczym w wielkiej metropolii, miejscu gdzie nawet trzask złamanej gałązki nie pozostaje niezauważony, jest sygnałem zagrożenia. Pomimo że wilki są tematem przewodnim i wokół nich snuje się opowieść to jest tylko pretekst by porozmawiać o drapieżniku znacznie groźniejszym a mianowicie człowieku. To na widok człowieka ten największy i najpotężniejszy mięsożerca w polskich lasach potrafi ze strachu zrobić pod siebie, omija nas szerokim łukiem, unika jak ognia. Jest tak przerażony że gdy człowiek wykrada mu młode, nie ma odwagi się przeciwstawić.
W powszechnym myśleniu zachodniego człowieka wilk to wcielone zło, bestia potrafiąca rozszarpać na strzępy i choćby dla tego trzeba ją wytępić, pozabijać. Niewiele wilczych watach można odnaleźć w Europie, a większość z nich (około 1000 osobników) można odnaleźć w polskich lasach, choć i nasz stosunek do tych zwierząt nie jest idealny to jako jedno z nielicznych miejsc na starym kontynencie mamy do nich szacunek i respekt. Prawdopodobnie jest tak dlatego że jako jeden z nielicznych narodów europy jesteśmy w stanie zrozumieć jakiej eksterminacji zwierzęta te zostały poddane, masowe wybieranie szczeniąt, trucie w najlepszym wypadku polowanie na jego cenną skórę.
Adam Wajrak byśmy lepiej zrozumiali sytuację tych drapieżników przytacza nam pieśń barda solidarności Jacka Kaczmarskiego Obława:

Skulony w jakiejś ciemnej jamie smaczniem sobie spał
I spały małe wilczki dwa - zupełnie ślepe jeszcze
Wtem stary wilk przewodnik, co życie dobrze znał
Łeb podniósł, warknął groźnie, aż mną szarpnęły dreszcze
Poczułem nagle wokół siebie nienawistną woń
Woń, która tłumi wszelki spokój, zrywa wszystkie sny
Z daleka ktoś gdzieś krzyknął nagle krótki rozkaz - goń!
I z czterech stron wypadły na nas cztery gończe psy!

Obława! Obława! Na młode wilki obława!
Te dzikie, zapalczywe, w gęstym lesie wychowane!
Krąg śniegu wydeptany! W tym kręgu plama krwawa!
Ciała wilcze kłami gończych psów szarpane!

Ten, który na mnie rzucił się, niewiele szczęścia miał
Bo wpadł prosto mi na kły i krew trysnęła z rany
Gdym teraz - ile w łapach sił - przed siebie prosto gnał
Ujrzałem małe wilczki dwa na strzępy rozszarpane!
Zginęły ślepe, ufne tak, puszyste kłębki dwa
Bezradne na tym świecie złym, nie wiedząc kto je zdławił
I zginie także stary wilk, choć życie dobrze zna
Bo z trzema na raz walczy psami i trzech ran na raz krwawi.

Obława! Obława! Na młode wilki...

Wypadłem na otwartą przestrzeń, pianę z pyska tocząc,
Lecz tutaj także ze wszech stron - zła mnie otacza woń!
A myśliwemu co mnie dojrzał już się śmieją oczy
O ręka pewna, niezawodna podnosi w górę broń!
Rzucam się w bok, na oślep gnam, aż ziemia spod łap tryska
I wtedy pada pierwszy strzał, co kark mi rozszarpuje
Wciąż pędzę słyszę jak on klnie i krew mi płynie z pyska
On strzela po raz drugi! Lecz teraz już pudłuje!

Obława! Obława! Na młode wilki...

Wyrwałem się z obławy tej, schowałem w jakiś las,
Lecz ile szczęścia miałem w tym to każdy chyba przyzna
Leżałem w śniegu, jak nieżywy długi, długi czas
Po strzale zaś na zawsze mi została krwawa blizna!
Lecz nie skończyła się obława i nie śpią gończe psy
I giną ciągle wilki młode na całym wielkim świecie
Nie dajcie z siebie zedrzeć skór! Brońcie się i wy!
O bracia wilcy! Brońcie się nim wszyscy wyginiecie!

Obława! Obława! Na młode wilki...

Powiem krótko, książkę Wilki trzeba przeczytać, wiele w niej  prawdy o nas samych. Polecam.